Przejście na dietę bez glutenu bywa dla zdecydowanej większości chorych chwilowym koszmarem, ponieważ muszą nauczyć się gotować od nowa – bez glutenu. Utrudnieniem jest obecność glutenu w produktach, w których wydawałoby się, nie powinno go być.
Dieta bezglutenowa zalecana jest chorującym na celiakię, chorobę Duhringa i w przypadku alergii pokarmowych. Może być pomocna także w terapii chorób autoimmunologicznych, hemoroidów, w leczeniu zakażeń pasożytami, bakteriami i wirusami, w drożdżycy jelita grubego, podczas chemioterapii, a także w celu zmniejszenia spektrum zaburzeń autystycznych.
Jakie są objawy celiakii?
Klasyczną chorobą glutenozależną jest celiakia, mająca podłoże genetyczne. Jedyną metodą leczenia celiakii jest stosowanie przez całe życie ścisłej diety bezglutenowej, co oznacza wykluczenie z diety licznych produktów zawierających w sobie gluten.
Choroba wywołana jest nieprawidłową odpowiedzią układu odpornościowego organizmu na spożywany gluten – białko zawarte w pewnych zbożach (pszenicy, życie, jęczmieniu). Nietolerancja glutenu skutkuje zanikiem kosmków jelita cienkiego (maleńkich wypustek błony śluzowej) odpowiedzialnych za wchłanianie substancji odżywczych z pokarmu do krwiobiegu. W efekcie zaniku kosmków jelitowych dochodzi do upośledzonego wchłaniania składników odżywczych i niedożywienia organizmu. Prowadzi to nieuchronnie do wystąpienia różnorodnych objawów, za którymi idą konkretne jednostki chorobowe.
Najczęstsze objawy to przewlekłe biegunki lub obfite stolce tłuszczowe, wymioty, bóle brzucha, wzdęcia i powiększenie obwodu brzucha, brak apetytu, osłabienie siły mięśniowej, częste infekcje, u dzieci niski wzrost i waga ciała czy opóźnienie rozwoju psychoruchowego. W badaniach pomocniczych: niskie stężenie białka, niedokrwistość z niedoboru żelaza czy niedobór witamin.
Czym jest glutenowrażliwość?
Gluten powinien być wyeliminowany z diety także w sytuacji alergii na gluten lub nadwrażliwości na gluten. W obu przypadkach mówimy o glutenowrażliwości. Pomimo że glutenowrażliwość nie prowadzi do zaniku kosmków jelitowych, spożycie zawartego w żywności glutenu powoduje niepożądane objawy u pacjenta (np. wymioty, biegunki, pokrzywkę skórną, wodnisty katar, skurcz oskrzeli, zmiany skórne o typie atopowego zapalenia skóry). W przeciwieństwie do celiakii tu dieta bezglutenowa może być stosowana tylko czasowo i przynieść zadowalające efekty.
Jak żyć bez glutenu?
Życie na diecie bezglutenowej nie jest łatwe. Przemysł spożywczy niemal powszechnie wykorzystuje gluten ze względu na jego właściwości fizykochemiczne i mechaniczne, takie jak: elastyczność, sprężystość, lepkość i plastyczność. Ponadto, gluten doskonale wiąże tłuszcz z wodą, emulguje i stabilizuje oraz jest doskonałym nośnikiem dla aromatów i przypraw. To wszystko sprawia, że gluten spotkamy nie tylko w pieczywie, ale i w takich produktach jak wędliny, jogurty, sery, cukierki, lody, sosy i majonezy.Szereg produktów może być zanieczyszczonych glutenem na skutek wspólnych linii produkcyjnych (orzechy, suszone owoce czy przyprawy). Jednym słowem – gluten jest wszechobecny!
Osoby na diecie bezglutenowej zmuszone są nauczyć się czytać uważnie etykiety, a także używać zamienników produktów glutenowych. Na przykład, zamiast mąki pszennej czy żytniej – mąkę kukurydzianą, jaglaną, gryczaną, ryżową czy orzechową. Te mąki stają się dla eliminujących gluten bazą do przygotowywania klusek, pizzy czy ciasta. Najlepiej jeśli używane produkty mają na opakowaniu symbol przekreślonego kłosa, który oznacza żywność nie zawierającą glutenu. To znak gwarancji bezpieczeństwa dla osób na diecie bezglutenowej.
Agata Radosh
Artykuł opublikowano w serwisie polki.pl.
Komentarze
Publikowanie komentarza
Komentarze publikowane są po zatwierdzeniu. Jeżeli szukasz swojego komentarza lub odpowiedzi na niego, sprawdź czy wszystkie są wczytane - użyj polecenia "Wczytaj więcej".