Przejdź do głównej zawartości

W żydowskiej kuchni – relacja ze spotkania w Kielcach

Kilka dni temu, 13 lutego 2025 r. w Pedagogicznej Bibliotece Wojewódzkiej im. Gustawa Herlinga-Grudzińskiego w Kielcach odbył się wykład poświęcony kulturze odżywiania Żydów. Zapraszamy do zapoznania się z relacją z tego spotkania, którą przygotowała goszcząca nas biblioteka.

– Jedzenie było i jest ważnym elementem scalającym społeczność żydowską – mówiła podczas czwartkowego spotkania „Klubu zdrowia” prelegentka – Agata Radosh. Tak, jak i poprzednim razem, nasza czytelnia wypełniła się po brzegi, dlatego już dziś zapraszamy na kolejny wykład, który zaplanowaliśmy na 27 marca.

– „Klub zdrowia – o zdrowiu między książkami” to cykl spotkań poświęconych zdrowemu stylowi życia, a także forma promocji zbiorów naszej biblioteki – mówiła otwierając spotkanie Marta Boszczyk, zastępca dyrektora Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej im. Gustawa Herlinga-Grudzińskiego w Kielcach.

Warto podkreślić, że współorganizatorem wydarzeń jest Chrześcijańska Służba Charytatywna „Blisko Serca”, dzięki której gościmy w naszej bibliotece tak znakomitych prelegentów. Agata Radosh, która prowadziła czwartkowe spotkanie, poświęcone diecie Żydów, jest edukatorką w zakresie ochrony i promocji zdrowia, prowadzi Stowarzyszenie Promocji Zdrowego Stylu Życia – Sięgnij Po Zdrowie w Poznaniu i Klubu Zdrowia w Chrzanowie. Jest autorką książki “Sięgnij po zdrowie 1”.

Prelegentka podkreśliła, że nie można mówić o diecie Żydów w oderwaniu od kontekstu duchowego – koszerność, która jest jednym z najważniejszych elementów życia religijnego Żydów, zawsze scalała ten naród, chroniła go przed asymilacją i była drogą do uświęcenia.

Agata Radosh zwróciła uwagę na związki pomiędzy dietą Żydów a ich świętą księga – Torą, czyli pięcioma pierwszymi księgami Starego Testamentu, które Mojżesz otrzymał od Boga. Warto przytoczyć kilka fragmentów, które zawierają nakazy żywieniowe:

"I rzekł Bóg: Oto wam daję wszelką roślinę przynoszącą ziarno po całej ziemi i wszelkie drzewo, którego owoc ma w sobie nasienie: dla was będą one pokarmem" (Rodzaju 1,29).  

"Wolno wam spożywać takie, które mają rozdzielone kopyta, rozdzielone racice oraz przeżuwają" (Kpł 11,3).

"Jednak spośród tych, które przeżuwają albo mają tylko rozdzielone kopyta, nie będziecie jedli: wielbłąda, który choć przeżuwa, ale nie ma rozdzielonego kopyta ... Także królika, który choć przeżuwa, ale nie ma rozdzielonego kopyta .. Również zająca, który choć przeżuwa, ale nie ma rozdzielonego kopyta ... Świni, która choć ma rozdzielone kopyto i racice, ale nie przeżuwa ... (Kpł 11,4-7).

"Wolno wam spożywać wszystko, co żyje w wodach mórz i rzek oraz ma płetwy i łuski. Natomiast to wszystko, co żyje w morzach i rzekach, a nie ma płetw i łusek, wszystko, co się roi w wodach wśród wszystkich istot żyjących w wodach, będzie dla was obrzydliwością” (Kpł 11,9-10).

Te zaczerpnięte z Tory fragmenty są jak drogowskazy, które regulują podstawowe kwestie żywienia społeczności żydowskiej.

Agata Radosh w zajmujący sposób mówiła o sposobach przyrządzania przez Żydów pokarmów, zasadach dotyczących jedzenia (np. zachowania kilkugodzinnego odstępu między spożywaniem mięsa i sera), potrawach koszernych i najpopularniejszych daniach żydowskich, z których część, jak choćby karp po żydowsku, maca czy też chałka, są bardzo popularne w Polsce.

Żydowskich specjałów – chałkę, ciasteczka cebulowe, uszka Hamana (ciastka piramidki), potrawy z marchwi, pasztetu z pestek dyni oraz pasty z pszenicy – mogli skosztować goście czwartkowego wydarzenia. Te wszystkie pyszności przygotowali wolontariusze z Chrześcijańskiej Służby Charytatywnej „Blisko Serca”.

Spotkaniu towarzyszyła wystawa eksponatów z Muzeum Wsi Kieleckiej związanych z kuchnią żydowską oraz prezentacja książek ze zbiorów naszej biblioteki.

Patronat honorowy nad cyklem „Klub zdrowia – o zdrowiu między książkami” objęła marszałek województwa świętokrzyskiego Renata Janik.

Patroni medialni wydarzenia: Echo Dnia, Radio eM Kielce, Radio Kielce, TVP – Oddział w Kielcach.



















Komentarze

Prześlij komentarz

Komentarze publikowane są po zatwierdzeniu. Jeżeli szukasz swojego komentarza lub odpowiedzi na niego, sprawdź czy wszystkie są wczytane - użyj polecenia "Wczytaj więcej".

Popularne posty

Niebezpieczne owoce morza

Coraz częściej na polskich stołach goszczą frutti di mare , czyli mięczaki (małże, omułki, ostrygi, ślimaki, ośmiornice, kalmary) i skorupiaki (krewetki, kraby, homary, langusty). Dietetycy chwalą owoce morza ze względu na cenne wartości odżywcze, jednak ich spożywanie może wywołać zatrucia pokarmowe. Spożywanie owoców morza staje się w Polsce coraz popularniejsze, a więc i prawdopodobieństwo zatruć po ich spożyciu wzrasta. Większość zatruć wywołuje negatywne objawy neurologiczne lub ze strony układu pokarmowego. Niektóre mogą być śmiertelne dla człowieka — śmiertelność może sięgać 50 proc. przypadków. Dlaczego tak się dzieje? Po pierwsze, zatrucia są spowodowane zanieczyszczeniem środowiska życia tych stworzeń fekaliami ludzkimi, w których mogą być obecne bakterie z rodzaju Salmonella lub Clostridium. Po drugie, większość owoców morza to filtratory — działają jak bardzo wydajny filtr wody. Można to sprawdzić, wrzucając małża do akwarium, w którym dawno nie wymieniano wody ...
57 komentarzy
Czytaj więcej

O przaśnych chlebach, czyli podpłomykach i macach

W dawnych czasach chlebem nazywano cienki placek - z roztartych kamieniami ziaren, wody i odrobiny soli, wypiekany na rozgrzanych kamieniach. Taki, nazwijmy go dalej chleb, był przaśny (nie podlegał fermentacji) i dlatego określano go słowem "przaśnik". Słowianie takie pieczywo nazywali podpłomykami. Hindusi mówią o nim czapatti, Żydzi maca, a Indianie tortilla. Więc bez cienia wątpliwości rzec można, że chleby przeszłości posiadały zdecydowanie inną recepturę niż dzisiejsze chleby. Nie było w nich przede wszystkich ani drożdży, ani zakwasu. Świeże, przaśne pieczywo jest zdrowe, w przeciwieństwie do świeżego pieczywa na drożdżach czy zakwasie. Przaśne podpłomyki nie obciążają żołądka kwasem i fermentacją. Dziś, wzorem naszych prapradziadów możemy także spożywać przaśny, niekwaszony chleb. Najprostszy przepis na podpłomyki to: wziąć mąkę, wodę i trochę soli. Z tych składników zagnieść ciasto, dodając mąkę w takiej ilości, aby ciasto nie kleiło się do palców. Z kolei r...
37 komentarzy
Czytaj więcej

Z boreliozą można wygrać

Wywiad z Lilianną Frankowską, prezesem Stowarzyszenia Chorych na Boreliozę , którego misją jest pomagać wszystkim, którzy czują się zagubieni i samotni w swojej chorobie. Agata Radosh: Chciałam porozmawiać o boreliozie, nazywaną też chorobą z Lyme. Maleńki pajęczak zmienia plany tysiącom ludzi, aby nie powiedzieć – niszczy je… Ale zacznijmy od tego, w jaki sposób dochodzi do zakażenia? Lilianna Frankowska: Kleszcze z rodzaju Ixodens ricinus występujące w Polsce, możemy spotkać już nawet w piwnicach, a nie tylko lasach czy łąkach. Są nosicielami wielu patogenów (podobno 140). Jednym z nich są bakterie z rodzaju Borrelia burgdorferi , które bytują i namnażają się w jelitach tych kleszczy. Kiedy kleszcz żeruje na swoim żywicielu, krętki aktywują się i wraz ze śliną przenikają pod skórę człowieka. Przyjmuje się, że do zakażenia dochodzi od 24 do 48 godzin, ale z naszych doświadczeń wynika, że ten czas może być znacznie krótszy. Należy podkreślić, że kleszcze we wszystkich swoich sta...
177 komentarzy
Czytaj więcej

O aromaterapii i olejkach eterycznych – wykład w Chrzanowie

Na zaproszenie władz Uniwersytetu Trzeciego Wieku (UTW) w Chrzanowie w Małopolskiem , Agata Radosh ze Stowarzyszenia Promocji Zdrowego Stylu Życia – Sięgnij Po Zdrowie w Poznaniu wygłosiła 6 marca 2025 r. wykład pt.: "O aromaterapii i olejkach eterycznych". Podczas prelekcji poruszono m.in. następujące zagadnienia: czym jest aromaterapia, co nazywamy olejkami eterycznymi, miejsce aromaterapii w medycynie akademickiej, historia aromaterapii – od starożytnych cywilizacji po współczesność, metody wytwarzania olejków eterycznych, korzyści zdrowotne wynikające z zastosowania olejków, praktyczne wykorzystanie olejków eterycznych w aromaterapii, przeciwskazania i możliwe działania niepożądane olejków eterycznych. Spotkanie odbyło się w nowoczesnej sali wykładowej Powiatowego Centrum Kształcenia Ustawicznego w Chrzanowie, w którym mieści się siedziba Uniwersytetu Trzeciego Wieku. Zgromadziło blisko 80. Słuchaczy zainteresowanych aromaterapią. Przybyli mogli rozkoszować się miłą wonią...
Prześlij komentarz
Czytaj więcej

Dieta Żydów

Historia Żydów w Poznaniu sięga średniowiecza, a pierwsze wzmianki o żydowskiej obecności w tym mieście pojawiają się w XIII wieku. W ciągu wieków społeczność żydowska w Poznaniu rozwijała się, a Żydzi stali się integralną częścią miejskiego życia gospodarczego, kulturalnego i religijnego. W okresie międzywojennym w Poznaniu istniały liczne kawiarnie i restauracje żydowskie, które serwowały potrawy koszerne, przyciągając zarówno Żydów, jak i innych mieszkańców miasta. Obecnie tradycje żydowskie, mimo że nie są tak widoczne jak dawniej, wciąż odgrywają pewną rolę w społecznej pamięci miasta. W czasie wykładu wnikniemy w tajemnice kultury żydowskiej i zobaczymy unikalne podejście Żydów do kwestii zdrowia. Omawiając sposób odżywiania się wyznawców judaizmu sięgniemy do Biblii Hebrajskiej, by odkryć ważne wskazówki dietetyczne. Wejdziemy do żydowskiego domu celem przyjrzenia się koszernej kuchni. Przedstawimy także badania naukowe oceniające wpływ stylu życia i zaufania do Boga na sta...
Prześlij komentarz
Czytaj więcej