Przejdź do głównej zawartości

Jaka jest zależność między poziomem cholesterol w surowicy krwi, a wystąpieniam chorób sercowo-naczyniowych?

W ostatnich kilku latach zarówno w mediach jak i w Internecie sporo można przeczytać na temat wpływu cholesterolu na ryzyko zachorowania na choroby układu sercowo-naczyniowego. Wiele z tych informacji kwestionuje wyniki badań, a także zaleceń dietetycznych, które dość konsekwentnie przez ostatnie kilkadziesiąt lat przestrzegały przed nadmiernym spożywaniem produktów zawierających cholesterol, utrzymaniem cholesterolu w surowicy krwi poniżej określonego poziomu i zaleceniami dietetycznymi odnośnie obniżenia cholesterolu w przypadku osób z poziomem wyższym niż normalny. Jak to często ma miejsce, tego typu zalecenia opisano jako nagonkę przemysłu farmaceutycznego, a nie właściwej prewencji chorób sercowo-naczyniowych. Celem tego artykułu jest omówienie wyników badań, które oszacowały wpływ poziomu cholesterolu we krwi na ryzyko powstania chorób serca. W innym artykule omówię kwestie czynników wpływajacych na poziom cholesterolu we krwi.

Istnieje ogromna ilość badań, które oszacowały wpływ poziomu cholesterolu w surowicy krwi na ryzyko wystąpienia chorób krążenia. W tym artykule opiszę wyniki kilku metaanaliz wykonanych na bazie niektórych z tych badań. Metaanaliza to oszacowanie wpływu danego czynnika na inny czynnik na bazie kilku, kilkunastu lub kilkudziesieciu badań. Wyniki metaanalizy dają obraz, jaką konkluzję można postawić na bazie nie jednego, ale wielu badań, które oszacowały wpływ danego czynnika.

W roku 2010 w prestiżowym brytyjskim czasipiśmie naukowym "The Lancet" opublikowana została
metaanaliza na bazie 26 badań, tzw. losowej próby (1). Ta konkretna metaanaliza przeprowadzona została na bazie 170.000 osób. Wyniki wykazały, że obniżenie cholesterolu LDL (tzw. zły cholesterol) o 1 mmol/L (38,6 mg/dl) obniżył ryzyko wystąpienia problemów krążenia o 28%, nieśmiertelnego wystąpienia zawału serca o 27%, śmierci wskutek choroby wieńcowej o 20% i 16% niższe ryzyko wylewu. Autorzy metaanalizy napisali miedzy innymi, że "nie bylo limitu jeśli chodzi o przedział badanego cholesterol, co sugeruje, że obniżenie cholesterolu LDL o 2-3 mmol/L mogłoby obniżyć ryzyko aż o 40 do 50%".

W tym samym piśmie naukowym w roku 2007 opublikowana została inna metaanaliza, na bazie 61 różnych badań prospektywnych (2). Badano wpływ cholesterolu na śmiertelność wskutek chorób krążenia. Wyniki oparte były na badaniach, w których razem wzięło udział prawie 900.000 osób, które przed rozpoczęciem badań nie były zdiagnozowane z chorobą krążenia. Osoby te miały od 40 do 89 lat. Wyniki wykazały, że osoby miedzy 40 a 49 rokiem życia z niższym całkowitym cholesterolem o 1 mmol/L, miały o 56% niższe ryzyko śmierci wskutek niedokrwistości serca. Osoby miedzy 50 a 69 rokiem życia, które miały o 1 mmol/L niższy całkowity cholesterol, miały o 33% niższe ryzyko, a w przypadku osób miedzy 70 a 89 rokiem życie taka sama różnica w poziomie cholesterolu równała sie z 17% obniżeniem ryzyka śmierci.

Wyżej opisane wyniki potwierdzają te opisane w kolejnej metaanalizie na bazie badań losowych
prowadzonych w latach 1995 do 2005 (3). W badaniach uczestniczyło ponad 216.000 osób. Wykazały one, że obniżenie całkowitego cholesterolu o 1 mmol/L obniżyło o 24.5% śmiertelność wskutek jakichkolwiek chorób układu krążenia i o 29.5% śmiertelnosc wskutek choroby wieńcowej serca. Podobnie, obniżenie o 1mmol/L cholesterolu LDL spowodowało zmniejszenie ryzyka śmierci o 28% wskutek jakichkolwiek chorób krążenia i o 26.6% wskutek choroby wieńcowej serca.

Według danych z artykułu, który można znależć na stronie internetowej Polskiego Stowarzyszenia Kardiologicznego: "Podwyższone stężenie cholesterolu jest znanym i istotnym czynnikiem ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego. Odpowiada ono za około 4,4 mln zgonów w ciągu roku na całym świecie” (4). Badanie dotyczyło lipidow (cholesterolu i trójglicerydów), które wymieniane są jako jeden z głównych czynników sporzyjających powstaniu chorób krążenia. 

Dla przykładu, według Światowej Organizacji Zdrowia "redukcja o 10% poziomu cholesterol w surowicy krwi obniży o 50% ryzyko powstania chorób serca w okresie 5 lat wśród 40-letnich mężczyzn. Taka sama redukcja cholesterolu u 70- letnich mężczyzn w tym samym okresie czasu obniży to ryzyko o 20%” (5).

Wyżej wymienione przykłady ilustrują zależność między poziomem cholesterolu w surowicy krwi, a wystąpieniem chorób krążenia. Nie jestem pewny co motywuje osoby kwestionujące zagadnienie wpływu poziomu cholesterolu na ryzyko wystąpienia chorób układu krążenia i śmierci wskutek tej choroby. Jedno jest natomiast pewne - te osoby albo nie mają pojęcia odnośnie zależności tych dwóch czynników udokumentowanych w literaturze naukowej, albo z jakiś powodów te dowody ignorują. Inne osoby bezkrytycznie przyjmują te nowinki jako fakty, być może jako wynik ogólnego braku zaufania do autorytetów.

Dr Romana Pawlak
Ph.D, RD; 
Associate Professor of Nutrition 
East Carolina University


Źródła:
1. Cholesterol Treatment Trialists’ (CTT) Collaboration1 Emberson J, Holland LE, Reith C, Bhala N, Peto R, Barnes EH, Keech A, Simes J, Collins R. Efficacy and safety of more intensive lowering of LDL cholesterol: a meta-analysis of data from 170,000 participants in 26 randomised trials. Lancet. 2010 Nov 13;376(9753):1670-81. doi: 10.1016/S0140-6736(10)61350-5. Epub 2010 Nov 8.

2. Prospective Studies Collaboration1 Emberson J, Halsey J, Qizilbash N, Peto R, Collins R. Blood cholesterol and vascular mortality by age, sex, and blood pressure: a meta-analysis of individual data from 61 prospective studies with 55,000 vascular deaths. Lancet. 2007 Dec 1;370(9602):1829-39.

3. Gould AL, Davies GM, Alemao E, Yin DD, Cook JR. Cholesterol reduction yields clinical benefits: meta-analysis including recent trials. Clin Ther. 2007 May;29(5):778-94.

4. Farzadfar F, Finucane MM, Danaei G et al. National, regional, and global trends in serum total cholesterol since 1980: systematic analysis of health examination surveys and epidemiological studies with 321 country-years and 3,0 million participants. http://www.ptkardio.pl/ Jakim_zmianom_ulegly_stezenia_cholesterolu_w_ciagu_ostatnich_28_lat_-1202

5. World Health Organization. Raised cholesterol. http://www.who.int/gho/ncd/risk_factors/cholesterol_text/en/

Komentarze

Popularne posty

Niebezpieczne owoce morza

Coraz częściej na polskich stołach goszczą frutti di mare , czyli mięczaki (małże, omułki, ostrygi, ślimaki, ośmiornice, kalmary) i skorupiaki (krewetki, kraby, homary, langusty). Dietetycy chwalą owoce morza ze względu na cenne wartości odżywcze, jednak ich spożywanie może wywołać zatrucia pokarmowe. Spożywanie owoców morza staje się w Polsce coraz popularniejsze, a więc i prawdopodobieństwo zatruć po ich spożyciu wzrasta. Większość zatruć wywołuje negatywne objawy neurologiczne lub ze strony układu pokarmowego. Niektóre mogą być śmiertelne dla człowieka — śmiertelność może sięgać 50 proc. przypadków. Dlaczego tak się dzieje? Po pierwsze, zatrucia są spowodowane zanieczyszczeniem środowiska życia tych stworzeń fekaliami ludzkimi, w których mogą być obecne bakterie z rodzaju Salmonella lub Clostridium. Po drugie, większość owoców morza to filtratory — działają jak bardzo wydajny filtr wody. Można to sprawdzić, wrzucając małża do akwarium, w którym dawno nie wymieniano wody

WZMOCNIJ ODPORNOŚĆ! Warsztaty edukacji zdrowotnej (online)

Stowarzyszenie Promocji Zdrowego Stylu Życia – Sięgnij Po Zdrowie zachęca do udziału w warsztatach zdrowotnych WZMOCNIJ ODPORNOŚĆ!, organizowanych przez Fundację Rozwoju Niebieska Strefa . Fundacja inicjuje program zdrowotnościowy kierowany głównie do mieszkańców Zielonej Góry. Z uwagi na transmisję online, każdy może z niego skorzystać. Kiedy: każda środa grudnia Godzina: 17.00 (dołączać można od godz. 16.45) Prelegent: Beata Śleszyńska – specjalista promocji zdrowia, doradca dietetyczny, koordynatorka wczasów zdrowotnych „Zdrowo na Nowo”, współautorka książki „Kuchnia w trosce o Twoje zdrowie”. Mieszkanka okolic Warszawy, żona i matka dwóch córek. Posiada szeroką wiedzę i duże doświadczenie praktyczne. Przebieg spotkania: wykład (30 min) + blok pytań i odpowiedzi (20 min) Jak dołączyć: Należy na urządzeniu zainstalować platformę ZOOM , a następnie wpisać kod (Meeting ID): 842 870 0062 lub kliknąć link: https://zoom.us/j/8428700062 Udział bezpłatny UWAGA: W programie wz

O przaśnych chlebach, czyli podpłomykach i macach

W dawnych czasach chlebem nazywano cienki placek - z roztartych kamieniami ziaren, wody i odrobiny soli, wypiekany na rozgrzanych kamieniach. Taki, nazwijmy go dalej chleb, był przaśny (nie podlegał fermentacji) i dlatego określano go słowem "przaśnik". Słowianie takie pieczywo nazywali podpłomykami. Hindusi mówią o nim czapatti, Żydzi maca, a Indianie tortilla. Więc bez cienia wątpliwości rzec można, że chleby przeszłości posiadały zdecydowanie inną recepturę niż dzisiejsze chleby. Nie było w nich przede wszystkich ani drożdży, ani zakwasu. Świeże, przaśne pieczywo jest zdrowe, w przeciwieństwie do świeżego pieczywa na drożdżach czy zakwasie. Przaśne podpłomyki nie obciążają żołądka kwasem i fermentacją. Dziś, wzorem naszych prapradziadów możemy także spożywać przaśny, niekwaszony chleb. Najprostszy przepis na podpłomyki to: wziąć mąkę, wodę i trochę soli. Z tych składników zagnieść ciasto, dodając mąkę w takiej ilości, aby ciasto nie kleiło się do palców. Z kolei r

Mięso królicze — jeść, czy nie jeść

W czasie robienia dzisiejszych zakupów, nawiązała się między mną, a sprzedającym ciekawa rozmowa. Problem dotyczył jedzenia mięsa z królika. Powiedziałam, że nie uważam biblijnego podziału zwierząt na "czyste" i "nieczyste" jedynie za przepis ceremonialny, i że zasady diety biblijnej, będące wyrazem troski o zdrowie człowieka, nadal obowiązują. W związku z tym, mięso królicze nie powinno być spożywane przez ludzi. Mój rozmówca słysząc to, odrzekł zaskoczony: "Ale przecież to takie zdrowie mięso!". Nie dowierzał. Chciał poznać powody, dla których Pismo Święte zabrania jedzenia mięsa z królika. Zaczynając więc od anatomii i fizjologii, przedstawiłam fakty dotyczące tej kwestii. Rynek spożywczy promuje mięso królicze, reklamując, że należy do mięs delikatnych i dietetycznych, więc może konkurować z drobiem i rybami. Pismo Święte jednak nie bez powodu zalicza królika do zwierząt, które Bóg uznał za tzw. nieczyste (nie nadające się do spożycia). Rozwój bada

Uczciwi wobec siebie — siła negatywnego myślenia

Nagranie wykładu Agaty Radosh pt. "Uczciwi wobec siebie — siła negatywnego myślenia", które zostało zarejestrowane w czasie spotkania Klubu Zdrowia w Oświęcimiu we wrześniu 2024 roku. Zapis wideo zrealizowano dla Stowarzyszenia Promocji Zdrowego Stylu Życia – Sięgnij Po Zdrowie. Co czwarty Polak w czasie swojego życia zmaga się z jakimiś trudnościami natury psychicznej bądź emocjonalnej. Najczęściej są to dolegliwości z kręgu zaburzeń afektywnych (nastroju), w których występują np. zaburzenia depresyjne bądź lękowe. Umiemy się skutecznie chronić przed chorobami zakaźnymi, ale wciąż nie potrafimy zadbać o nasze umysły. Na funkcjonowanie systemu nerwowego bardzo istotnie wpływa styl naszego myślenia — większość doświadczeń życiowych jest wywołana sposobem myśleniem. A gdy choruje psychika, tak naprawdę choruje wtedy również ciało. W wykładzie będzie mowa m.in. o naszej postawie wobec życia, o emocjach i przekonaniach, o związkach jakie tworzymy z innymi ludźmi, o sposobach