Przejdź do głównej zawartości

Jaka jest zależność między poziomem cholesterol w surowicy krwi, a wystąpieniam chorób sercowo-naczyniowych?

W ostatnich kilku latach zarówno w mediach jak i w Internecie sporo można przeczytać na temat wpływu cholesterolu na ryzyko zachorowania na choroby układu sercowo-naczyniowego. Wiele z tych informacji kwestionuje wyniki badań, a także zaleceń dietetycznych, które dość konsekwentnie przez ostatnie kilkadziesiąt lat przestrzegały przed nadmiernym spożywaniem produktów zawierających cholesterol, utrzymaniem cholesterolu w surowicy krwi poniżej określonego poziomu i zaleceniami dietetycznymi odnośnie obniżenia cholesterolu w przypadku osób z poziomem wyższym niż normalny. Jak to często ma miejsce, tego typu zalecenia opisano jako nagonkę przemysłu farmaceutycznego, a nie właściwej prewencji chorób sercowo-naczyniowych. Celem tego artykułu jest omówienie wyników badań, które oszacowały wpływ poziomu cholesterolu we krwi na ryzyko powstania chorób serca. W innym artykule omówię kwestie czynników wpływajacych na poziom cholesterolu we krwi.

Istnieje ogromna ilość badań, które oszacowały wpływ poziomu cholesterolu w surowicy krwi na ryzyko wystąpienia chorób krążenia. W tym artykule opiszę wyniki kilku metaanaliz wykonanych na bazie niektórych z tych badań. Metaanaliza to oszacowanie wpływu danego czynnika na inny czynnik na bazie kilku, kilkunastu lub kilkudziesieciu badań. Wyniki metaanalizy dają obraz, jaką konkluzję można postawić na bazie nie jednego, ale wielu badań, które oszacowały wpływ danego czynnika.

W roku 2010 w prestiżowym brytyjskim czasipiśmie naukowym "The Lancet" opublikowana została
metaanaliza na bazie 26 badań, tzw. losowej próby (1). Ta konkretna metaanaliza przeprowadzona została na bazie 170.000 osób. Wyniki wykazały, że obniżenie cholesterolu LDL (tzw. zły cholesterol) o 1 mmol/L (38,6 mg/dl) obniżył ryzyko wystąpienia problemów krążenia o 28%, nieśmiertelnego wystąpienia zawału serca o 27%, śmierci wskutek choroby wieńcowej o 20% i 16% niższe ryzyko wylewu. Autorzy metaanalizy napisali miedzy innymi, że "nie bylo limitu jeśli chodzi o przedział badanego cholesterol, co sugeruje, że obniżenie cholesterolu LDL o 2-3 mmol/L mogłoby obniżyć ryzyko aż o 40 do 50%".

W tym samym piśmie naukowym w roku 2007 opublikowana została inna metaanaliza, na bazie 61 różnych badań prospektywnych (2). Badano wpływ cholesterolu na śmiertelność wskutek chorób krążenia. Wyniki oparte były na badaniach, w których razem wzięło udział prawie 900.000 osób, które przed rozpoczęciem badań nie były zdiagnozowane z chorobą krążenia. Osoby te miały od 40 do 89 lat. Wyniki wykazały, że osoby miedzy 40 a 49 rokiem życia z niższym całkowitym cholesterolem o 1 mmol/L, miały o 56% niższe ryzyko śmierci wskutek niedokrwistości serca. Osoby miedzy 50 a 69 rokiem życia, które miały o 1 mmol/L niższy całkowity cholesterol, miały o 33% niższe ryzyko, a w przypadku osób miedzy 70 a 89 rokiem życie taka sama różnica w poziomie cholesterolu równała sie z 17% obniżeniem ryzyka śmierci.

Wyżej opisane wyniki potwierdzają te opisane w kolejnej metaanalizie na bazie badań losowych
prowadzonych w latach 1995 do 2005 (3). W badaniach uczestniczyło ponad 216.000 osób. Wykazały one, że obniżenie całkowitego cholesterolu o 1 mmol/L obniżyło o 24.5% śmiertelność wskutek jakichkolwiek chorób układu krążenia i o 29.5% śmiertelnosc wskutek choroby wieńcowej serca. Podobnie, obniżenie o 1mmol/L cholesterolu LDL spowodowało zmniejszenie ryzyka śmierci o 28% wskutek jakichkolwiek chorób krążenia i o 26.6% wskutek choroby wieńcowej serca.

Według danych z artykułu, który można znależć na stronie internetowej Polskiego Stowarzyszenia Kardiologicznego: "Podwyższone stężenie cholesterolu jest znanym i istotnym czynnikiem ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego. Odpowiada ono za około 4,4 mln zgonów w ciągu roku na całym świecie” (4). Badanie dotyczyło lipidow (cholesterolu i trójglicerydów), które wymieniane są jako jeden z głównych czynników sporzyjających powstaniu chorób krążenia. 

Dla przykładu, według Światowej Organizacji Zdrowia "redukcja o 10% poziomu cholesterol w surowicy krwi obniży o 50% ryzyko powstania chorób serca w okresie 5 lat wśród 40-letnich mężczyzn. Taka sama redukcja cholesterolu u 70- letnich mężczyzn w tym samym okresie czasu obniży to ryzyko o 20%” (5).

Wyżej wymienione przykłady ilustrują zależność między poziomem cholesterolu w surowicy krwi, a wystąpieniem chorób krążenia. Nie jestem pewny co motywuje osoby kwestionujące zagadnienie wpływu poziomu cholesterolu na ryzyko wystąpienia chorób układu krążenia i śmierci wskutek tej choroby. Jedno jest natomiast pewne - te osoby albo nie mają pojęcia odnośnie zależności tych dwóch czynników udokumentowanych w literaturze naukowej, albo z jakiś powodów te dowody ignorują. Inne osoby bezkrytycznie przyjmują te nowinki jako fakty, być może jako wynik ogólnego braku zaufania do autorytetów.

Dr Romana Pawlak
Ph.D, RD; 
Associate Professor of Nutrition 
East Carolina University

Źródła:
1. Cholesterol Treatment Trialists’ (CTT) Collaboration1 Emberson J, Holland LE, Reith C, Bhala N, Peto R, Barnes EH, Keech A, Simes J, Collins R. Efficacy and safety of more intensive lowering of LDL cholesterol: a meta-analysis of data from 170,000 participants in 26 randomised trials. Lancet. 2010 Nov 13;376(9753):1670-81. doi: 10.1016/S0140-6736(10)61350-5. Epub 2010 Nov 8.

2. Prospective Studies Collaboration1 Emberson J, Halsey J, Qizilbash N, Peto R, Collins R. Blood cholesterol and vascular mortality by age, sex, and blood pressure: a meta-analysis of individual data from 61 prospective studies with 55,000 vascular deaths. Lancet. 2007 Dec 1;370(9602):1829-39.

3. Gould AL, Davies GM, Alemao E, Yin DD, Cook JR. Cholesterol reduction yields clinical benefits: meta-analysis including recent trials. Clin Ther. 2007 May;29(5):778-94.

4. Farzadfar F, Finucane MM, Danaei G et al. National, regional, and global trends in serum total cholesterol since 1980: systematic analysis of health examination surveys and epidemiological studies with 321 country-years and 3,0 million participants. http://www.ptkardio.pl/ Jakim_zmianom_ulegly_stezenia_cholesterolu_w_ciagu_ostatnich_28_lat_-1202

5. World Health Organization. Raised cholesterol. http://www.who.int/gho/ncd/risk_factors/cholesterol_text/en/

Komentarze

Prześlij komentarz

Komentarze publikowane są po zatwierdzeniu. Jeżeli szukasz swojego komentarza lub odpowiedzi na niego, sprawdź czy wszystkie są wczytane - użyj polecenia "Wczytaj więcej".

Popularne posty

O życiu, które niesie przez ból

Codzienność potrafi być ciężka. Nie zawsze wypełniają ją radości, ale i troski, napięcie, rozczarowanie i ból, który czasem osiada tak głęboko, że odbiera sens. Zdarza się, że człowiek tonie w smutku, a serce dźwiga żal, poczucie winy czy niepewność. Pojawia się pytanie: czy istnieje lekarstwo na taki ból? Te refleksje przyszły do mnie po przeczytaniu archiwalnego artykułu o pogrzebie księcia Filipa — a właściwie po lekturze dwóch komentarzy zamieszczonych pod tekstem. Pierwsza pani napisała: "Mój mąż zmarł mając 89 lat (…). Rozpacz moja i ból są nie do zniesienia. Boże, daj mi siłę, tę tęsknotę przetrwać do mojej śmierci". Druga odpowiedziała: "Ja w przeciągu czterech lat straciłam cztery osoby (…) Teraz mam ciężką nerwicę i początki depresji". Głęboko współczuję tym kobietom. Ich słowa poruszyły mnie również dlatego, że pięć lat temu sama pochowałam Ojca , którego bardzo kochałam, lecz moja żałoba wyglądała inaczej. Zaczęłam się zastanawiać — skąd ta różnica? Nie ...
Prześlij komentarz
Czytaj więcej

Witamina B12 - fakty i mity

Nagranie wykładu dr. Romana Pawlaka z USA poświęconego kwestii zapobiegania niedoborom witaminy B12. Wykład odbył się dnia 20 lipca 2013 r. w Poznaniu, w ramach działalności Stowarzyszenia Promocji Zdrowego Stylu Życia. W zdecydowanej większości przypadków okazuje się, że wiedza jaką posiadamy odnośnie witaminy B12 w świetle aktualnych doniesień naukowych jest nieprawdziwa. Niedobór witaminy B12 występuje dość powszechnie na całym świecie. W grupie osób narażonych na jej niedobór znajdują się miedzy innymi weganie (ludzie, którzy nie spożywają mięsa i produktów pochodzenia zwierzęcego), laktoowowegetarianie (osoby, które nie spożywają produktów mięsnych, ale włączają do diety produkty pochodzenia zwierzęcego, takie jak mleko, przetwory mleczne i jajka), osoby po 50 roku życia, niezależnie od ich diety, osoby, które poddały się operacji żołądka lub którym wycięto dolną część jelita cienkiego, a także osoby chorujące na AIDS. Inni, w tym np. osoby chorujące na cukrzycę, a także każ...
326 komentarzy
Czytaj więcej

Dzień ostatnich razów

Dokładnie pięć lat temu był dzień, który nie wyróżniał się niczym szczególnym. Nie miał w sobie nic z pożegnania. Był zwykły — zwykły jak wiele innych dni. To był dzień, w którym ostatni raz rozmawiałam z Tatą przez telefon.  To był dzień, w którym ostatni raz byłam z Nim w Jego domu. Ostatni raz pomagałam Mu ubrać i zdjąć płaszcz. To był dzień, w którym ostatni raz wsiadł do mojego samochodu. Ostatni raz usiadł obok. Ostatni raz zapiął pas. Ostatni raz widział drogę do miasta, którą przemierzał regularnie przez 57 lat. To był dzień, w którym ostatni raz był na wizycie u lekarza i wyszedł zadowolony. To był dzień, w którym ostatni raz proponowałam, byśmy razem wypili herbatkę poza domem. To był dzień, w którym ostatni raz poprosiłam Tatę, by podzielił się ze mną swoimi wspomnieniami. To był dzień, w którym ostatni raz rozmawialiśmy. Ostatni raz przytulaliśmy się. Ostatni raz głaskałam Jego dłoń.  To był dzień, w którym ostatni raz modliliśmy się razem.  To był dzień, w kt...
Prześlij komentarz
Czytaj więcej

Niebezpieczne owoce morza

Coraz częściej na polskich stołach goszczą frutti di mare , czyli mięczaki (małże, omułki, ostrygi, ślimaki, ośmiornice, kalmary) i skorupiaki (krewetki, kraby, homary, langusty). Dietetycy chwalą owoce morza ze względu na cenne wartości odżywcze, jednak ich spożywanie może wywołać zatrucia pokarmowe. Spożywanie owoców morza staje się w Polsce coraz popularniejsze, a więc i prawdopodobieństwo zatruć po ich spożyciu wzrasta. Większość zatruć wywołuje negatywne objawy neurologiczne lub ze strony układu pokarmowego. Niektóre mogą być śmiertelne dla człowieka — śmiertelność może sięgać 50 proc. przypadków. Dlaczego tak się dzieje? Po pierwsze, zatrucia są spowodowane zanieczyszczeniem środowiska życia tych stworzeń fekaliami ludzkimi, w których mogą być obecne bakterie z rodzaju Salmonella lub Clostridium. Po drugie, większość owoców morza to filtratory — działają jak bardzo wydajny filtr wody. Można to sprawdzić, wrzucając małża do akwarium, w którym dawno nie wymieniano wody ...
57 komentarzy
Czytaj więcej

Czy Jan Chrzciciel był wegetarianinem?

Zgodnie z twierdzeniem zawartym w Mt 3,4 oraz Mk 1,6 dieta Jana Chrzciciela składała się z „szarańczy i miodu leśnego” [gr. akrides , l.mn. słowa akris ]. Nie wiadomo, czy ewangeliści mieli na myśli, że Jan nie jadał niczego innego poza szarańczą i miodem leśnym, czy też, że stanowiły one główne składniki jego pożywienia. Możliwe jest również, że „szarańcza i miód leśny” uważane były za składniki wyróżniające dietę proroka, podobnie jak „odzienie z sierści wielbłądziej i pas skórzany” sprawiały, że był uważany za następcę starożytnych proroków. Jan mógł też ograniczać się do spożywania „szarańczy i miodu leśnego” tylko wtedy, gdy inne produkty spożywcze nie były łatwo dostępne. „Szarańcza i miód leśny” mogły w końcu stanowić jedynie przykłady różnorodnych produktów spożywczych dostępnych w naturze, a nazwy te należy traktować jako stosowany w krajach Orientu obrazowy sposób na podkreślenie jego samotniczego, pełnego wstrzemięźliwości życia, które wiódł z dala od ludzi. Z uwagi na fak...
2 komentarze
Czytaj więcej