Przejdź do głównej zawartości

O symbolach wielkanocnych i świętowaniu

Przed Świętami Wielkanocnymi odwiedziłam podpoznańskie Muzeum Narodowe Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego w Szreniawie. Liczne ekspozycje muzealne przedstawiają historię rolnictwa i przemysłu rolno-spożywczego z terenu historycznych i współczesnych ziem polskich od czasów dawnych po dzień dzisiejszy, z uwzględnieniem europejskiego kontekstu kulturowego i cywilizacyjnego. Odwiedzającym pozwala to zrozumieć, skąd i w jaki sposób powstaje żywność i inne dobra pochodzące z surowców rolniczych i naturalnych.

Spośród zbiorów i eksponatów zainteresowały mnie te z zakresu młynarstwa, piekarnictwa, przetwórstwa owoców, cukrownictwa, olejarstwa, mleczarstwa, rzeźnictwa i wędliniarstwa oraz rzemiosło wiejskie (kowalstwo, ciesielstwo, bednarstwo, kołodziejstwo, stolarstwo, garbarstwo, rymarstwo, garncarstwo czy włókiennictwo). Z powodu zbliżających się świąt, szczególną uwagę zwróciłam na wielkanocne symbole.

Wielkanoc, czyli Święto Zmartwychwstania Pańskiego niesie ze sobą wiele symboli, które uważa się za odwieczną i nieodłączną ich część. Gdy jednak przyjrzymy się im bliżej, zauważymy, że nie zawsze tak było. Skąd się wzięły, co oznaczają i czy od zarania związane były z tą szczególną chwilą w roku? Tablice informacyjne w muzeum objaśniają symbolikę oraz tradycje związane ze świętami Wielkiej Nocy.

Jajko jest najważniejszym i najpopularniejszym symbolem chrześcijańskiej Wielkanocy. Trzeba jednak wiedzieć, że tak samo ważne było już dla starożytnych Egipcjan, Mezopotamczyków czy Rzymian. Nasi przodkowie Słowianie czcili je i ozdabiali. Jak mocno tradycja ta wrosła w przedchrześcijańską kulturę, świadczy fakt, że przez pierwsze 200 lat po chrzcie Polski, Kościół Katolicki zabraniał łączenia jaj z symboliką świąteczną. Dopiero z czasem zaadaptował pogańskie zwyczaje. Dziś katolicy nie wyobrażają sobie Wielkanocy bez jaj czy pisanek.

Święconka nawiązuje znaczeniem do żydowskiej Paschy. W Polsce znana conajmniej od XIV wieku. Jest w tradycji chrześcijańskiej, obok jajka, najlepiej przyswojonym zbiorem pogańskich symboli. Potrawy, które umieszcza się w koszyczku związane są z wiosną lub odradzającym się po zimie życiem. Cukrowy baranek z chorągiewką to triumf zmartwychwstałego Chrystusa; jajka - budzące się życie; chleb - Ciało Chrystusa; sól - życiodajny minerał; wędlina - płodność i zdrowie; chrzan - zdrowie i fizyczna krzepa.

Z kolei dyngus i śmigus-dyngus. Ten pierwszy to stary zwyczaj bicia brzozowymi witkami, a ten drugi to zwyczaj oblewania wodą. Współcześnie Poniedziałek Wielkanocny to dzień, w którym ludzie polewają się wodą. Tradycja ta ma korzenie przedchrześcijańskie. Z tego powodu z początku Kościół Katolicki próbował ją zwalczać, jednak z czasem uległ pod wpływem popularności.

Obecnie Wielkanoc jest przede wszystkim pamiątką zmartwychwstania Jezusa Chrystusa. Choć sama idea obchodzenia tego święta i jego zasadnicze treści nie zostały przejęte bezpośrednio z pogaństwa, to jednak z upływem lat wtargnęły do obrzędowości Wielkanocy obce, niechrześcijańskie elementy, tworząc mieszankę pogańsko-chrześcijanskich ceremonii i zwyczajów. Sprawą sumienia jest więc udział w praktykach, które stoją w sprzeczności wobec nauczania biblijnego. Pismo Święte ostrzega przed wprowadzaniem do czystej pobożności ludzkich tradycji.

Chrześcijanie pochodzenia żydowskiego obchodzili biblijne święto Paschy w dniu 14 Nisan. Data ta była ruchoma co do dnia tygodnia, więc nie zawsze wypadała w niedzielę. W drugim wieku, w wyniku narastającego w społeczeństwie antysemityzmu, zbór w Rzymie przeniósł obchodzenie tego święta na pierwszą niedzielę po 14 Nisan, aby nie świętować razem z Żydami. Zmiany te z czasem wywołały silne spory w chrześcijaństwie dotyczące daty obchodzenia Paschy. Dopiero zwołany przez cesarza Konstantyna Sobór w Nicei w roku 325 wydał dekret nakazujący wszystkim chrześcijanom dostosować się do wymogów Rzymu, który narzucił całemu kościołowi stałą datę obchodzenia Paschy (Wielkanocy) w pierwszą niedzielę po żydowskim święcie Paschy.

Dla licznych chrześcijan to obrządek Wieczerzy Pańskiej jest pamiątką tamtych wydarzeń, czyli przypomnieniem pojednawczej ofiary Jezusa Chrystusa, która jest wystarczająca i niepowtarzalna. Obchodzi się ją pod postacią chleba i wina. Przed spożyciem symboli ciała i krwi Chrystusa praktykowany jest obrzęd umywania nóg, jako wyraz skruchy, pokory, znak ponownego oczyszczenia oraz wyraz chęci służenia sobie wzajemnie na wzór Chrystusowego uniżenia.

Pożądane byłoby świąteczny czas wykorzystać na zgłębianie niepojętej Bożej miłości i wielbienie Jezusa Chrystusa, który zmarł, aby nas zbawić. Warto też zastanowić się, ile prawdy jest w tym, co uznajemy za prawdę. Dobrze mieć nieco świadomości. Wizyta w muzeum bardzo mi w tym pomogła.

Agata Radosh
siegnijpozdrowie.org

Komentarze

Popularne posty

Niebezpieczne owoce morza

Coraz częściej na polskich stołach goszczą frutti di mare , czyli mięczaki (małże, omułki, ostrygi, ślimaki, ośmiornice, kalmary) i skorupiaki (krewetki, kraby, homary, langusty). Dietetycy chwalą owoce morza ze względu na cenne wartości odżywcze, jednak ich spożywanie może wywołać zatrucia pokarmowe. Spożywanie owoców morza staje się w Polsce coraz popularniejsze, a więc i prawdopodobieństwo zatruć po ich spożyciu wzrasta. Większość zatruć wywołuje negatywne objawy neurologiczne lub ze strony układu pokarmowego. Niektóre mogą być śmiertelne dla człowieka — śmiertelność może sięgać 50 proc. przypadków. Dlaczego tak się dzieje? Po pierwsze, zatrucia są spowodowane zanieczyszczeniem środowiska życia tych stworzeń fekaliami ludzkimi, w których mogą być obecne bakterie z rodzaju Salmonella lub Clostridium. Po drugie, większość owoców morza to filtratory — działają jak bardzo wydajny filtr wody. Można to sprawdzić, wrzucając małża do akwarium, w którym dawno nie wymieniano wody

O przaśnych chlebach, czyli podpłomykach i macach

W dawnych czasach chlebem nazywano cienki placek - z roztartych kamieniami ziaren, wody i odrobiny soli, wypiekany na rozgrzanych kamieniach. Taki, nazwijmy go dalej chleb, był przaśny (nie podlegał fermentacji) i dlatego określano go słowem "przaśnik". Słowianie takie pieczywo nazywali podpłomykami. Hindusi mówią o nim czapatti, Żydzi maca, a Indianie tortilla. Więc bez cienia wątpliwości rzec można, że chleby przeszłości posiadały zdecydowanie inną recepturę niż dzisiejsze chleby. Nie było w nich przede wszystkich ani drożdży, ani zakwasu. Świeże, przaśne pieczywo jest zdrowe, w przeciwieństwie do świeżego pieczywa na drożdżach czy zakwasie. Przaśne podpłomyki nie obciążają żołądka kwasem i fermentacją. Dziś, wzorem naszych prapradziadów możemy także spożywać przaśny, niekwaszony chleb. Najprostszy przepis na podpłomyki to: wziąć mąkę, wodę i trochę soli. Z tych składników zagnieść ciasto, dodając mąkę w takiej ilości, aby ciasto nie kleiło się do palców. Z kolei r

WZMOCNIJ ODPORNOŚĆ! Warsztaty edukacji zdrowotnej (online)

Stowarzyszenie Promocji Zdrowego Stylu Życia – Sięgnij Po Zdrowie zachęca do udziału w warsztatach zdrowotnych WZMOCNIJ ODPORNOŚĆ!, organizowanych przez Fundację Rozwoju Niebieska Strefa . Fundacja inicjuje program zdrowotnościowy kierowany głównie do mieszkańców Zielonej Góry. Z uwagi na transmisję online, każdy może z niego skorzystać. Kiedy: każda środa grudnia Godzina: 17.00 (dołączać można od godz. 16.45) Prelegent: Beata Śleszyńska – specjalista promocji zdrowia, doradca dietetyczny, koordynatorka wczasów zdrowotnych „Zdrowo na Nowo”, współautorka książki „Kuchnia w trosce o Twoje zdrowie”. Mieszkanka okolic Warszawy, żona i matka dwóch córek. Posiada szeroką wiedzę i duże doświadczenie praktyczne. Przebieg spotkania: wykład (30 min) + blok pytań i odpowiedzi (20 min) Jak dołączyć: Należy na urządzeniu zainstalować platformę ZOOM , a następnie wpisać kod (Meeting ID): 842 870 0062 lub kliknąć link: https://zoom.us/j/8428700062 Udział bezpłatny UWAGA: W programie wz

Witamina B12 - fakty i mity

Nagranie wykładu dr. Romana Pawlaka z USA poświęconego kwestii zapobiegania niedoborom witaminy B12. Wykład odbył się dnia 20 lipca 2013 r. w Poznaniu, w ramach działalności Stowarzyszenia Promocji Zdrowego Stylu Życia. W zdecydowanej większości przypadków okazuje się, że wiedza jaką posiadamy odnośnie witaminy B12 w świetle aktualnych doniesień naukowych jest nieprawdziwa. Niedobór witaminy B12 występuje dość powszechnie na całym świecie. W grupie osób narażonych na jej niedobór znajdują się miedzy innymi weganie (ludzie, którzy nie spożywają mięsa i produktów pochodzenia zwierzęcego), laktoowowegetarianie (osoby, które nie spożywają produktów mięsnych, ale włączają do diety produkty pochodzenia zwierzęcego, takie jak mleko, przetwory mleczne i jajka), osoby po 50 roku życia, niezależnie od ich diety, osoby, które poddały się operacji żołądka lub którym wycięto dolną część jelita cienkiego, a także osoby chorujące na AIDS. Inni, w tym np. osoby chorujące na cukrzycę, a także każ

Trzydzieści przepisów na zielone szejki

Fot. Małgorzata Misiak O walorach zielonych szejków pisałam kilka dni temu. Są ciągle w modzie i myślę, że moda ta nigdy nie minie. Aby więc zachęcić tych, którzy jeszcze nie spróbowali, a urozmaicić szejkowanie (shake'owanie) tym, którzy szejkami się już znudzili, przekazuję trzydzieści przepisów na zielone szejki. Teraz możecie każdego dnia miesiąca mieć innego szejka! Szejkujcie i szukajcie swoich ulubionych smaków!